یکی از علل مهم مراجعات به پزشک متخصص زنان مشکلات مربوط به ترشحات مختلف از نوک پستان می باشد. در این قسمت میخواهم اطلاعات مختصر و مفید در این مورد در اختیار شما عزیزان قرار بدهم.
ابتدا یک خبر خوب ، 95 درصد این ترشحات خوش خیم هستند.
ترشحات نوک پستان به دو گروه فیزیولوژیک (طبیعی) و پاتولوژِیک (غیرطبیعی) تقسیم میشوند.
ترشحاتی که دوطرفه هستند و از چند مجرا هستند اغلب نرمال هستند شایعترین علل آن شیردهی و بارداری می باشد. علل دیگری مانند کم کاری تیرویید ، آدنوم هیپوفیز ، قرصهای ضد بارداری و بعضی داروهای ضد فشار خون و ضد افسردگی نیز ممکن است باعث ترشحات دو طرفه پستان بشوند.
ترشحات غیر نرمال : ترشحاتی که مداوم ، یک طرفه و معمولا از یک مجرا هستند و بی رنگ هستند غیر طبیعی محسوب می شوند. گر چه این ترشحات غیر طبیعی اغلب به علل خوش خیم ایجاد می شوند مانند پاپیلوم - اکتازی داکتال – تغییرات فیبروسیستیک و ماستیت ، اما در 7 تا 15 درصد موارد علت آن ممکن است بیماریهای بدخیم باشد . نوعی سرطان پستان بنام اینتراداکتال کارسینوما میتواند قبل از حضور توده ، خودش را با ترشحات پستان نشان دهد.لذا با توجه به موارد مذکور با مشاهده هرگونه ترشح از نوک پستان مراجعه به پزشک توصیه میشود.
از آنجا که مسایل مذهبی در کشور ما مورد توجه است اغلب این بیماران به متخصص زنان مراجعه می نمایند.
تقسیم بندی ترشحات پستان بر اساس رنگ آن:
ترشحات سفید ، زرد ، سبز، قهوه ای سیاه یا آبی تیره اغلب فیزیولوژیک و خوش خیم هستند. ترشحات خونی ، صورتی ، سروز یا شفاف ریسک بدخیمی را افزایش میدهند.
گاهی افتراق رنگ سبز از خونی در ظاهر به سختی امکان پذیر است. اما با کشیدن ترشحات روی دستمال کاغذی رنگ سبز آن بخوبی مشخص میشود.
با همه اینها علیرغم ظاهر ماکرسکپی این ترشحات ، باید در موارد ترشحات یک طرفه پستان حتما ارزیابی از نظر سرطان انجام شود.
برای ارزیابی سه کار باید انجام شود:
1- معاینه بالینی
2- بررسی سیتولوژِی
3- ماموگرافی
اغلب توصیه میشود ماموگرافی در هر خانم بیشتر از سی سال که دیسشارژ خود بخودی از پستان دارد (و شیر نمی دهد) انجام شود و سونوگرافی در تکمیل آن مفید است.
در این قسمت در ارتباط با معاینه پستان توسط خود فرد مطالبی را یادآور شوم:
مطالعات زیادی معاینه پستان توسط خود فرد را زیاد کمک کننده ندانسته اند و انجام این معاینه مورد اختلاف نظر میباشد به چهار دلیل زیر:
1- هر توده حتی خوش خیم به بیمار اضطراب و استرس وارد میکند..
2- پس از کشف توده توسط خود فرد و مراجعه به پزشک ، تستها و پروسیجر های اضافی حتی در مواردی که پزشک زنان همه چیز را نرمال ارزیابی میکند درخواست خواهد شد.
3- گاهی بیمار فکر میکند همین معاینه خودش کافی است و برای معاینه به پزشک مراجعه نمیکند.
4- ترشح ایزوله پستان، بخصوص اگر خونی نباشد ممکن است توسط فرد نادیده گرفته شود
علی رغم موارد فوق چون در اغلب موارد (حدود 70%) کنسر های پستان توسط کشف توده با معاینه خود فرد پیدا میشود ، لذا معاینه پستان توسط خود فرد مهم ارزیابی میگردد و در حین انجام معاینه میبایست با دقت به نکات ذیل توجه شود :
- هرگونه توده ، درد مداوم در یک قسمت پستان ، تغییر در سایز پستان ، ترشحات پستان ، راشهای روی نوک پستان ، تغییرات در شکل یا موقعیت نوک پستان ، فرو رفتگی نوک پستان ، تغییرات پوست پستان مانند: چروک و جمع شدگی ، گودی در یک قسمت پوست پستان
در مجموع هر تغییر غیر معمول را حتما به پزشک زنان خود گزارش کنند و بدانند که ترشح پستان میتواند علامت خیلی زودرسی از سرطان پستان باشد.
با آرزوی سلامتی و شادی شما
1/11/98
