عفونت ادراری در خانمها بعلت کوتاه بودن مجرای ادرار نسبتاً شایع می باشد. علائم آن معمولاً بصورت تکرر ادرار شدید با حجم کم ادرار ، سوزش ادرار و درد هنگام ادرار کردن در زیر دل ( محل مثانه ) می باشد که اغلب براحتی و بر اساس شرح حال و آزمایش ادرار قابل تشخیص است و معمولاً به درمان بخوبی پاسخ می دهد.
چنانچه عفونت به قسمتهای فوقانی دستگاه ادراری یعنی کلیه ها برسد درد پهلو ها و تب و لرز نیز ایجاد می شود که اهمیت زیادی بویژه در زمان بارداری دارد و میبایست بموقع تشخیص داده شود و بیمار بستری و درمان شود . در تمام این موارد علاوه بر درمان، مصرف مایعات فراوان توصیه می شود .
عفونت دستگاه تناسلی
عفونت دستگاه تناسلی به دو دسته تحتانی و فوقانی تقسیم می شود :
عفونتهای قسمت تحتانی انواع زیادی دارد که شایعترین آنها عفونتهای قارچی , انگلی و میکروبی است . هر کدام علائم خاص خود را دارند :
مثلاً در نوع قارچی بیمار معمولاً خارش شدید و ترشحات سبز رنگ غلیظ مثل پنیر ، دلمه یا شیر ترش شده دارد . در نوع میکروبی ترشحات کم اما بسیار بد بو مثل بوی ماهی گندیده دارد. در نوع انگلی ترشحات فراوان ومعمولاً سوزش زیاد دارند
درمان هرکدام از این موارد، متفاوت و بر اساس شرح حال بیمار و معاینه توسط متخصص زنان معالجه کننده خواهد بود. یادآور میشوم که در بعضی از این عفونتها درمان همسر نیز لازم می باشد و در صورت عدم مصرف دارو توسط همسر، بیماری عود خواهد کرد لذا همکاری همسر بسیار مهم است .
نکات مهمی که در این موارد بایستی رعایت شود شامل دو گروه مهم 1 – موارد بهداشتی 2 – موارد تغذیه ای می باشند .
نکات بهداشتی که بایستی بیمار رعایت کند شامل تعویض روزانه لباس زیر و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی، پوشیدن لباسهای زیر نخی که تنگ نباشد، شستن ناحیه تناسلی قبل و بعد از رابطه جنسی واین مطلب که ابتدا ناحیه تناسلی شستشو داده شود و بعد مقعد شسته شود، می باشد . و اما نکات تغذیه ای که اغلب در کتب رفرنس و بعضاً توسط همکاران متخصص زنان نیز تاکید نمی شود و اینجانب بر اساس تجربه شخصی تذکر می دهم شامل استفاده کمتر از شیرینی جات و بخصوص گرمیجات می باشد .
بسیاری از بیماران پس از خوردن مقدار نسبتاً زیادی شیرینی ، پسته ، بادام زمینی ، فلفل ، گردو ، انبه ، موز به خارش و بخصوص خارشهای مزمنی که مجدد پس از قطع درمان عود می کنند مبتلا می شوند که فقط بایک توصیه کوچک یعنی قطع یا کم کردن این مواد و درمان دارویی طولانی تر ، مشکل آنها حل می شود . بعلاوه بیمارانی که مصرف کورتون یا آنتی بیوتیک زیاد و یا دیابت کنترل نشده دارند یا ضعف ایمنی دارند یا شیمی درمانی ، رادیوتراپی میشوند نیز مستعد ابتلا به قارچ و خارش مزمن هستند و درمان مقتضی انجام خواهد شد .
قسمت مهم دیگری از عفونتها , عفونتهای منتقل شونده از راه تماس جنسی می باشند . رعایت روابط جنسی سالم یعنی داشتن همسر و نداشتن پارتنر متعدد (منوگامی) عامل اصلی در کاهش این عفونتهاست .
بیماریهایی چون هپاتیت , ایدز , سوزاک , تبخال تناسلی ، زگیل تناسلی ( و بدنبال آن سرطان دهانه رحم یا مقعد ) و . . . ممکن است از طریق تماس جنسی منتقل می شود که معمولاً بجز ایدز بقیه آنها حتی با داشتن کاندوم باز هم کم و بیش قابل انتقال می باشند . این بیماریها معمولاً بدون علامت هستند یعنی ممکن است ویروس در بدن فرد باشد و ظاهراً علامتی نداشته باشد ولی آن را بطرف مقابل منتقل نماید لذا توصیه اکید بر داشتن : (1) روابط جنسی سالم و کنترل شده میشود ، (2) استفاده بموقع از واکسنها که باعث پیشگیری بسیار زیادی از زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم می شود . خوشبختانه واکسن مربوطه (گارداسیل و....) در ایران موجود می باشد و توسط متخصص زنان شما تجویز خواهد شد. البته بهترین زمان تجویز این واکسنها سن 15-9 سال هم در دختران و هم در پسرها می باشد و بایستی قبل از اولین تماس جنسی ( حتی سطحی ) انجام شود. در ضمن درصورت انجام تماس جنسی و حتی ابتلا به زگیل باز هم استفاده از واکسنها توصیه میشود. لازم است تأکید نمایم که انجام پاپ اسمیر در افرادی که واکسینه میشوند هم ، طبق روال معمول بایستی انجام شود.
بسیاری از این بیماریها مانند سوزاک ممکن است باعث عفونت قسمت فوقانی دستگاه تناسلی و بدنبال آن نازایی در خانمها شود .
دراین موارد بیمار معمولاً ترشحات فراوان ، تب و لرز , دردهای زیاد زیر دل دارد و نیاز به آنتی بیوتیک وسیع الطیف و حتی در مواردی بستری دارد .
پاپ اسمیر
تست بررسی سرطان دهانه رحم ( سرویکس ) می باشد. این تست، سرطان دهانه رحم را در مراحل اولیه نشان می دهد و درمان در این مراحل بسیار راحت و کامل است . توصیه های متعدد متفاوتی در مورد نحوه انجام آن وجود دارد اما آنچه که بیشتر مد نظر می باشد : در صورت وجود رابطه جنسی از 21 سالگی هر یک سال تا 3 بار و اگر مشکلی در این تستها و معاینه نبود در سالهای بعد، انجام پاپ اسمیر هر 2 تا 3 سال توصیه می شود. ولی معاینه واژینال بطور سالانه توسط متخصص زنان حتماً ادامه یابد . تستهای جدیدتر و گرانتری نیز در این مورد در دسترس هستند که در صورت لزوم یا درخواست بیمار قابل انجام میباشد .