دکتر زمانی پور متخصص زنان زایمان و نازایی غرب تهران -

سرطان پستان شایعترین بیماری بدخیم بانوان می باشد و متاسفانه بخاطر آنکه اغلب درد و علامتی ندارد در صورت عدم چکاپ ، بیماری دیر تشخیص داده میشود. در ایران با توجه به شیوع بیشتر آن ( نسبت به اغلب کشور ها ) و همینطور سن پایینتر ابتلا به آن ، تاکید بیشتری برای چکاپ مرتب از این نظر توصیه می شود .

معاینه ماهانه پستان؛ توسط خود فرد ( بعد از خونریزی ماهانه ) از حدود بیست سالگی به بعد توصیه می شود . از حدود 30 سالگی به بعد معاینه سالانه توسط پزشک انجام شود . از 40 سال به بعد انجام ماموگرافی سالانه و یا حداقل هر 2 سال یکبار توصیه می شود . از سن 50 به بعد هر سال انجام ماموگرافی توصیه میشود در ضمن اگر سابقه سرطان پستان در فامیل و بخصوص بستگان درجه یک ( مادر – خواهر – دختر ) باشد انجام ماموگرافی زودتر از معمول و با نظر پزشک در فواصل کوتاهتر نیاز خواهد بود . یادآور می شوم چنانچه در مراحل اولیه ، سرطان پستان تشخیص داده شود درمان ساده و حتی کامل انجام خواهد شد و در صورت عدم مراجعه و تشخیص دیررس ، پیش آگهی خوبی نخواهد داشت . درمان ها شامل فقط حذف توده ، برداشتن کامل پستان و زیر بغل ، رادیوتراپی و شیمی درمانی یا مخلوطی از این موارد بر اساس مرحله و نوع سرطان خواهد بود .

سرطان ارثی پستان

بعلت عدم آگاهی اغلب افراد و جالب بودن این مقوله ، توضیح بیشتری در این مورد داده میشود . دو ژن برای این سرطان شناخته شده است : 1- ژن BRCA1 و 2- ژن BRCA2. این سرطانها اغلب در زیر 50 سال ایجاد می شوند و وقوع سرطان پستان در فامیل این افراد شایع تر می باشد.

پیشگیری :
برای بیمارانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان ارثی پستان هستند چند راه پیشگیری از ابتلاء وجود دارد .
1 – چکاپ و غربالگری مکرریعنی معاینه پستان توسط خود فرد , پزشک و انجام سریال مامو گرافی , سونوگرافی , MRI . در صورت بروز علائم , اقدام لازم انجام خواهد شد .
2 – مصرف دارویی بنام تاموکسیفن تحت نظر پزشک .
3 – برداشتن پستان بطور پیشگیرانه که خطر سرطان پستان را حدود 90% کاهش میدهد (یعنی بیمار نشانه ای از سرطان پستان ندارد اما سینه را بر می داریم ). هر چند این روش اثرات فیزیکی و روحی زیادی دارد .
در ضمن در افرادی که سرطان پستان ارثی شایع است سرطان تخمدان نیز شایع می باشد که پس از انجام مشاوره ژنتیک گاه تخمدانهای این بیماران نیز در چهل سالگی برداشته می شود .
دراین قسمت به چند عامل خطر سرطان پستان اشاره میشود .
1 - سن قاعدگی زودرس ( کمتر از 12 سال )
2 – سن یائسگی دیررس ( بیشتر از 55 سال )
3 – عدم شیردهی ( چنانچه بیمار حداقل 24 ماه شیردهی داشته باشد اثر بسیار خوبی در کاهش سرطان پستان خواهد داشت )
4 – سابقه سرطان پستان در فامیل درجه 1
5 – چاقی بعد از یائسگی
6 – استفاده از الکل
7 – قد بلند
8 – سابقه سرطان در تخمدان – رحم یا روده بزرگ در خود فرد
9 – زندگی در شهر و وضع خوب اجتماعی اقتصادی
10 – اشعه درمانی با دوز بالا به قفسه سینه
11 – ژنهای BRCA 1 و BRCA 2 ( جهش یافته )